Probleem
We moeten op een andere manier gaan bouwen, wonen en pendelen. De Vlaamse baksteen in de
maag is al lang ecologisch en maatschappelijk niet meer te houden: het onderscheid tussen
platteland en stad is grotendeels vervaagd, ecologisch en landschappelijk waardevolle gebieden
zijn versnipperd, verkaveld en volgebouwd. De droom van de woning op de buiten is een
nachtmerrie geworden: de talloze alleenstaande woningen zuipen ongeziene hoeveelheden
energie, we staan dagelijks urenlang in de file naar de woonkernen, degelijk openbaar vervoer
organiseren is onmogelijk geworden, open landschappen zijn verdwenen, de aanleg en het
onderhoud van openbare infrastructuur wordt onbetaalbaar,.... De hele reden waarom we al
decennia liever ‘op de buiten’ gaan wonen heeft zichzelf achterhaald: we verkavelen ons kapot.

Doelstelling
We willen het standpunt innemen dat meer Belgen terug in de woonkernen moeten gaan wonen.
Dit kan echter alleen slagen als de woonkernen aantrekkelijker gemaakt worden en kwalitatieve
huisvesting aanbiedt voor zo veel mogelijk socio-economische groepen, taalgroepen en
leeftijdsklassen. Sociale huisvesting is momenteel onvoldoende beschikbaar in de meeste
woonkernen en de prijzen voor zowel huur als koop moeten gereguleerd worden in het belang
van de stedelingen. Beter openbaar vervoer tussen de woonkernen, meer groen in de
woonkernen, en autoloze wegen voor onze Middeleeuwse centra (en daarbuiten) zijn essentieel.
Nieuwe woonvormen zoals cohousing of community land trust kunnen stedelijk wonen niet
alleen betaalbaar maken, maar verhogen ook de betrokkenheid met en de sociale cohesie in de
stad.

Instrumenten
De uit hun voegen gegroeide verkavelingen buiten woonkernen en dorpen en de eindeloze
lintbebouwing, die veelal uitsluitend met de wagen te bereiken zijn, horen niet langer verder
bebouwd te worden en op termijn weggewerkt te worden. Sommige gemeenten staan echter niet
stil bij het grotere plaatje en de gemeenten die wél willen meestappen in het verhaal van slim
verdichten plegen financiële zelfmoord. De hogere overheden moeten niet alleen hun eigen visie
(cfr. Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen) nakomen in nieuwe wetgeving en het
vergunningenbeleid, maar moeten de lagere overhe(i)d(en) ook de juiste instrumenten aanreiken
om het slim verdichten en het vrijwaren van de open ruimte juridisch afdwingbaar en financieel
haalbaar te maken. De inkomsten van gemeentes zijn momenteel tevens erg afhankelijk van het aantal inwoners (en hun leeftijd). We moeten durven het huidige financieringssysteem van
gemeenten te herdenken.Het thema raakt aan de eigendom van vele inwoners, en participatie is in dit traject
onontbeerlijk. Cocreatie en inspraak mogen in dit dossier niet langer een lippendienst bewezen
worden, maar zijn instrumenten die vanaf stap 1 gebruikt moeten worden.